Cache-pot – ozdobna osłonka doniczki

Czy widzieliście kiedyś drzewko bonsai w brzydkiej doniczce? Nigdy. Japończycy i Chińczycy od tysiącleci przywiązują wagę do kultury i estetyki otoczenia. Wyznają zasadę, że piękna  roślina rosnąca w równie pięknym pojemniku ma być jak skończone dzieło sztuki i dostarczać nam doznań estetycznych, a przez to duchowych. Dlatego wszystkie przedmioty z Dalekiego Wschodu zachwycają spokojem, szlachetnością i niosą ze sobą nie tylko to co widzimy, ale dużo więcej. Tyle wstępem.

Ale jak ma się to do tematu dzisiejszego wpisu i cache-pot czyli ozdobnej osłonki na doniczkę? Otóż, kiedy w XIV wieku, za sprawą podróżnika Marco Polo, do Europy zaczęły docierać pierwsze informacje o kulturze Chin i Japonii, dotarły również grafiki, rysunki i akwarele przedstawiające rośliny sadzone w dekoracyjnych naczyniach ceramicznych. Europejczycy zachwycili się tymi przedstawieniami i zaczęli komponować podobne w swoim otoczeniu. Podziwiano zresztą nie tylko rośliny, ale wszystkie przedmioty sprowadzane z Dalekiego Wschodu.

W XVIII wieku wybuchła moda na dalekowschodnią estetykę, w tym ceramikę i porcelanę. Coraz częściej powstawały wyroby użytku codziennego, o wysokiej jakości artystycznej, w stylu nazwanym chinoserie, wzorowane na chińskich. Oczywiście, każdy Chińczyk uśmiał by się z tej stylizacji, jednak w Europie wszyscy byli nią zachwyceni. Jedną z modnych nowinek były właśnie chace-pot - ozdobne, często wielkich rozmiarów donice, stawiane nie tylko we wnętrzach, ale umieszczane na zewnętrznych tarasach, balkonach i ogrodowych alejach. 

Początkowo wzorowano je, jak pisałam, na wyrobach chińskich, ale szybko nabrały cech europejskich, charakterystycznych dla danej epoki. 

Na ilustracjach poniżej widzicie kilka ozdobnych cache-pot, jakie znalazłam w Internecie.

Ta dwie ostatnie osłonki, nawiązujące do stylu francuskiego rokoka, bardzo przypominają oryginalne XVIII-wieczne projekty cache-pot z wytwórni porcelany w Limonges.

Tu podkreślić trzeba, że moda dekorowania wnętrz żywymi roślinami bardzo rozwinęła się w XVI wieku. Pamiętamy wszyscy niesamowite holenderskie martwe natury, z ciemnymi tłami, mnóstwem wspaniałych kwiatów i owadów. 

Od tego czasu nie mogło być eleganckiego wnętrza bez żywych kwiatów układanych bądź w wazonach, bądź rosnących w doniczkach. Stały się one synonimem bogactwa, luksusu, elegancji i dobrego smaku. Umiejętność ich eksponowania i hodowania było wysoce cenioną i kosztowną sztuką.

W XIX wieku nastała moda na ozdabianie wnętrz roślinami zielonymi dużych rozmiarów,  np., palmami, umieszczonymi w ozdobnych donicach, a nawet specjalnych, skonstruowanych do tego celu meblach. Pokoje miały przypominać małe oranżerie.

Dziś oglądając dawne martwe natury czy sztychy przedstawiające XIX-wieczne wnętrza, zachwycamy się ich pięknem. A przecież sami możemy stworzyć wokół siebie równie wspaniałe kompozycje, wystarczy zwrócić większą uwagę na to, w czym rosną nasze domowe kwiaty, i czy aby na pewno plastikowa doniczka dodaje im uroku. Dbajmy o to szczególnie, kiedy rośliny są w okresie kwitnienia. Umieszczenie ich w ładnym cache-pot, stworzy z nich małe dzieło sztuki, które cieszyć będzie nasze oczy i duszę.